prof. dr hab. Antoni Szwed
Antoni Szwed – Jestem powszechnie znanym w Polsce badaczem myśli Sørena Kierkegaarda (autorem rozprawy doktorskiej i częściowo habilitacyjnej oraz kilkudziesięciu artykułów tej myśli poświęconej), tłumaczem kilku jego dzieł. Ostatnio w ramach grantu NPRH kończę tłumaczyć drugi tom Dzienników Kierkegaarda. Przez wiele lat badałem protestancką myśl reformacyjną: niemiecką, francuską (kalwińską) i angielską (nurty radykalnego kalwinizmu, purytanizm) XVI i XVII w. (monografia i artykuły). Specjalizowałem się również w filozofii Hegla (głównie zagadnienia ontologiczne i antropologiczne). Przez wiele lat (1983-1995) byłem w Papieskiej Akademii Teologicznej asystentem/adiunktem w katedrze filozofii człowieka u ks. prof. dr hab. Józefa Tischnera.
Profile seminariów licencjackich/magisterskich:
- filozofia człowieka: problematyka wolności, prawdy egzystencji
- elementy teorii poznania
- ontyczne podstawy bytu ludzkiego
- rola wyobraźni w życiu człowieka
Krótki biogram naukowy:
- 1979 – magister fizyki (UJ, Kraków).
- 1983 – magister filozofii, specjalność: etyka (KUL, Lublin), praca magisterska pt. „Wolność a prawda w koncepcjach osoby Augustyna i Karola Wojtyły”, przygotowana pod kierunkiem promotorów: ks. prof. dr hab. Tadeusza Stycznia, prof. dr hab. Jerzego Gałkowskiego.
- 1988 – doktor filozofii (KUL, Lublin), praca doktorska pt. „Wolność a prawda egzystencji w myśli S. Kierkegaarda”, przygotowana pod kierunkiem promotora: prof. dr hab. Jerzego Gałkowskiego.
- 1983-1995 – praca jako asystent, a następnie adiunkt w Katedrze Filozofii Człowieka ks. prof. dr hab. Józefa Tischnera (PAT, Kraków).
- 1995-2005 – praca w korporacji międzynarodowej.
- 1998-2008 – prace translatorskie.
- 2012 – doktor habilitowany filozofii (UP JP II, Kraków), praca habilitacyjna pt. „Rozum wobec chrześcijańskiego Objawienia. Kant, Hegel, Kierkegaard”.
- 2010-2013 – adiunkt (UP, Kraków).
- od 2013 – profesor Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.
Wykaz najważniejszych publikacji:
Monografie:
- Fideizm Kalwina i bunt angielskich racjonalistów, Kęty 2016.
- Szkice o Kierkegaardzie i nie tylko…, Kęty 2014.
- Rozum wobec chrześcijańskiego Objawienia. Kant, Hegel, Kierkegaard, Kęty 2011.
- Między wolnością a prawdą egzystencji. Studium myśli S. Kierkegaarda, Universitas, Kraków 1991, Antyk, Kęty 1999.
Tłumaczenia:
z oryginału duńskiego:
- Kierkegaard, Dzienniki NB 31 – NB 36, Kęty 2021.
- Kierkegaard, Dzienniki. Fragmenty o Lutrze, przeł. Antoni Szwed, „KRONOS”, 2020, nr 3, s. 214-230.
- Kierkegaard, „In vino veritas” (Przedmowa), Stadia na drodze życia, [w:]Polifoniczny świat Kierkegaarda, Pomorskie Towarzystwo Filozoficzno-Teologiczne, Gdańsk 2014, s. 276-287.
- Kierkegaard, O chrześcijaństwie, Kęty 2011.
- Kierkegaard, Księga o Adlerze (fragmenty), “Argument, Biannual Philosophical Journal”, 2011, vol. 1, no 1, p. 132-141.
- Kierkegaard, Czyny miłości, Kęty 2008,
- Kierkegaard, Arcykapłan (wstęp, przekład, przypisy), „KRONOS” 2008, nr 6.
- Kierkegaard, Wprawki do chrześcijaństwa, Kęty 2002,
- Kierkegaard, Pojęcie lęku, Kęty 2000.
- Kierkegaard, Dziennik (wybór), Lublin 2000.
z oryginału angielskiego:
- Zagzebski, Filozofia Religii, Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, Kraków 2012.
- Stewart, Kierkegaard i Hegel o wierze i wiedzy, „Logos i Ethos”, 2008, nr 2 (25), s. 27-45.
z oryginału łacińskiego:
- Św. Tomasz z Akwinu, O prawdzie. Kwestia 1: artykuły: 1, 2, „Logos i Ethos”, 1993, nr 1, s. 161-170.
Rozdziały w opracowaniach zwartych:
- Dwie wiary Karla Jaspersa, [w:] Karl Jaspers: Logos i Alogon, red. Cz. Piecuch, Universitas, Kraków 2019, s. 119-151.
- Many Faces of Exploitation, [in:] Contemporary Moral Dilemmas, ed. D. Probucka, Peter Lang, Berlin 2019, s. 93-108.
- Autorità assoluta di Dio e autorità relativa degli uomini che servono Dio. Aspetto filosofico, [in:] Obedience and Authority, red. A. Gieniusz, T. Grabińska, A. Hennel-Brzozowska, M. Lenart, Wydawnictwo „scriptum”, Kraków 2018, s. 69-86.
- Literacka mistyfikacja Kierkegaarda,[w:] S. Kierkegaard, Bojaźń i drżenie, przeł. K. Toeplitz, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2018, s. 167-169.
- Bóg Wilhelma Friedricha Gottfrieda Hegla, [w:] Filozofia Boga, część I, red. ks. Stanisław Janeczek, Anna Starościc, Wydawnictwo KUL, Lublin 2017, s. 53-78.
- Sørena Kierkegaarda myślenie o Bogu, [w:] Filozofia Boga, część I, red. ks. Stanisław Janeczek, Anna Starościc, Wydawnictwo KUL, Lublin 2017, s. 137-159.
- Kwestia niemieckiej winy moralnej w ujęciu Karla Jaspersa i Michaela Schmidt-Salomona, [w:] Karl Jaspers: Filozof – świadek czasów, red. Czesława Piecuch, Universitas, Kraków 2016, s. 49-66.
- Trudne pytanie Climacusa, [w:] Studia o filozofii Sørena Kierkegaarda. Koncepcje, polemiki, inspiracje, red. Maria Gołębiewska, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2015, s. 13-34.
- Karl Jaspers i nietzscheańska filozofia destrukcji, [w: ] Karl Jaspers: W kręgu wielkich myślicieli współczesnych, red. Czesława Piecuch, Universitas, Kraków 2015, s. 215-236.
- Dlaczego dziś potrzebujemy filozofii pracy księdza Józefa Tischnera? / [w:] Młody człowiek wobec pracy, wyzysku i bezrobocia : perspektywy fides i ratio, red. nauk. Agnieszka Hennel-Brzozowska, Kraków. Wydawnictwo „Scriptum”, 2014,s. 49-63.
- O pozornym i rzeczywistym dialogu z wiecznością, [w:] Idea dialogu w myśli Jana Pawła II, red. Z. Zarębianka, K. Dybeł, Zb. Mirek, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, Kraków 2013, s. 197-205.
- Czy Søren Kierkegaard był irracjonalistą? Filozofia egzystencji i meta-system, [w:] Aktualność Kierkegaarda w filozofii, teologii i literaturze, red. M. Hintz, M. Urbańska-Brożek, Sopot-Gdańsk 2013.
- Wokół Transcendencji. Karl Jaspers w sporze z chrześcijaństwem, [w:] Karl Jaspers: Człowiek w epoce przełomu, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2013, s. 86-99.
- Przedmowa do S. Kierkegaard, [w:] O chrześcijaństwie, Wydawnictwo Derewecki, Kęty 2011, 5-17.
- Prawda w obliczu dwóch skrajności: fundamentalizmu i postmodernizmu, [w:] Postmodernizm i fundamentalizm a prawda. Od idei do praxis, red. Halina Grzmil-Tylutki i Agnieszka Hennel-Brzozowska, Polska Akademia Umiejętności, Uniwersytet Jagielloński, Kraków 2010, s. 65-74.
- O znaczeniu humoru w filozofii Sørena Kierkegaarda, [w:] Filozofia i wolność. Księga poświęcona pamięci Profesora Wiesława Gromczyńskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2010, s. 79-93.
- A Short History of the Reception of Kierkegaard’s Thought, [w:] Kierkegaard’s International Reception, Tome II, Southern, Central and Eastern Europe, ed. by Jon Stewart, Kierkegaard’s Research: Sources, Reception, and Resources, Ashgate, Burlington 2009, USA, s. 213-243.
- Wstęp tłumacza [w:], S.Kierkegaard, Czyny miłości, Wydawnictwo Derewiecki, Kęty 2008, s. 5-19.
- O podobieństwach i różnicach między miłością zmysłową (Elskov) a miłością duchową (Kjerlighed) u Sørena Kierkegaarda, [w:] Miłość i Samotność. Wokół Myśli Sørena Kierkegaarda, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2007, s. 93-101.
- Kierkegaarda dialog ze sobą, [w:] Aktualność Kierkegaarda (W 150 rocznicę śmierci Myśliciela z Kopenhagi), wyd. ANTYK, Kęty 2006, s. 74-89.
U źródeł rozpaczy, [w:] Człowiek wobec rozpaczy w filozofii Sørena Kierkegaarda, Wydawnictwo Naukowe PAT, Kraków 2004, s. 61-74. - Kierkegaard on the role of imagination in the development of human beings, [in:] Moral Imagination and Charakter Development, ed. by George F. McLean, Washington 2003, s. 31-37.
- O komunikacji pojęcia powagi egzystencji, [w:] Człowiek i polityka, Księga jubileuszowa z okazji 65. urodzin Profesora Jerzego Gałkowskiego, Lublin 2002, s. 253-259.
- Przedmowa tłumacza, [w:] Søren Kierkegaard, Dziennik, TNKUL, Lublin 2001, s. 5- 32.
Komunikacja pośrednia jako podstawowa metoda filozofii egzystencji Kierkegaarda, [w:] Tożsamości Kierkegaarda, Principia, Kraków 1999, s. 171-184.
Artykuły w czasopismach naukowych:
- Matthew Tindal i redukcja chrześcijaństwa do religii naturalnej, „Humaniora (Czasopismo Internetowe)”, 2020, nr 2 (30) 2020, s. 23-46. http://humaniora.amu.edu.pl/node/6.
- A Long Way to John Locke’s Concept of Toleration in 17th Century England, “KRONOS. Philosophical Journal”, 2019, vol. VIII, s. 239-255. https://kronos.org.pl/english/.
- Krytyka pewnej postaci współczesnego deizmu jako projektu nowej religii w zglobalizowanym świecie. Na marginesie książki Roberta Corfe’a Deism and Social Ethics, „Roczniki Filozoficzne”, 2017, tom LXV, nr 4, s. 271-292.
- Rozum i wiara u Johna Locke’a na historycznym tle siedemnastowiecznej Anglii, „KRONOS. Philosophical Journal”, 2017, nr 4, s. 170-192.
Oliver Cromwell – purytanin doskonały?, “Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Sociologica”, 2017, vol. 236, (2), s. 70-86.
Fideizm Jana Kalwina w doktrynie podwójnej predestynacji, „Argument”, 2015, vol. 6, nr 2, s. 477-500. - Johna Locke’a koncepcja tolerancji jako reakcja na zasadę „cuius regio, eius religio”, „Roczniki Filozoficzne”, 2014, t. 62, nr 4, s. 65-85.
- O zasadniczej niesprowadzalności „systemu” Kierkegaarda do systemu Hegla, „Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej”, 2013, t. 58, s. 151-172.
- Sørena Kierkegaarda sąd nad Marcinem Lutrem, „Roczniki Filozoficzne”, 2013, tom LXI, nr 3 (2013), s. 101-124.
- Recepcja Kierkegaarda w myśli Józefa Tischnera, „Argument”, 2011, vol. 1, no 2, s. 275-290.
- Filozoficzne konsekwencje grzechu pierworodnego u Hegla i Kierkegaarda, „Logos i Ethos”, 2009, vol. 27, nr 2, 2009, s. 43-82.
- O pewnych niekonsekwencjach kantowskiej filozofii religii, „Logos i Ethos”, 2007, vol. 22-23, nr 1-2, s. 204-209.
- O konflikcie rozumu i wyzwolonej wyobraźni, „Ethos. Kwartalnik Inst. JPII Lublin”, 1998, nr 43, s. 213-220.
- Kierkegaarda próba przezwyciężenia estetycznego chrześcijaństwa, „Ethos”,1997, vol. 40, s. 169-178.
- O niemożliwości dowodów na istnienie Boga według Kierkegaarda,” Analecta Cracoviensia” 1991, t. XXII, p. 49-60.
- Biblia i Wiara według Kierkegaarda, „Znak”, 1991, vol. 3, s. 71-79.
Recenzje:
- Intymny Kierkegaard (rec.), „Znak”, 2016, nr 731.
- Kłos, Freedom as an Uncertain Cause in Graham Greene’s Novels. A Philosophical and Literary Analysis, „Roczniki Filozoficzne”, 2013, LXI, nr 4, s. 160-164.
- Czytajmy Kierkegaarda, Recenzja z Pism Mniejszych, tłum. K. Toeplitz, „Znak”, 2008, nr 6, s. 182-187.
- Szkice z filozofii polityki (rec. K. Murawskiego, Filozofia polityki, Warszawa 1993), „Ethos, Kwartalnik Inst. JPII Lublin”, 1997, nr 38-39, s. 309-313.
- Myślenie wobec zła (rec.), „Logos i Ethos”, 1992, nr 1, s. 79-86.
- Filozofia dramatu (rec.), „Tygodnik Powszechny”, 1991, nr 22.
- Kołakowskiego pogoń za rzeczywistością (rec.), „Znak”, 1991, nr 6, s. 163-168.
- Rozum i wiara (rec.), „Tygodnik Powszechny”, 1990, nr 49.
- Krytyka popperowskiej krytyki Hegla, (rec.), [w:] Zagadnienia filozoficzne w nauce, 1988, t. X, PAT, s. 41-45.
- Elementarz etyczny Karola Wojtyły (rec.), „Przegląd Powszechny”, 1985, nr 3 1985.
Przynależność do towarzystw naukowych/członkostwo w radach redakcyjnych:
- kierownik Centrum Badań Myśli Sørena Kierkegaarda przy IDSM UP.
- członek Polskiego Towarzystwa Etycznego.
- członek Polskiego Towarzystwa Karla Jaspersa.
- członek Fides et Ratio,
- członek Rady Programowej Instytutu Myśli Józefa Tischnera.
Organizacja konferencji naukowych (międzynarodowych i krajowych):
- Międzynarodowa Konferencja „Pozytywna wizja chrześcijaństwa w myśli S. Kierkegaarda”, 22-23 listopada 2019, UP, Kraków.
- Międzynarodowy Kongresu „Aktualność Kierkegaarda”, 10-12 czerwca 2013, UP, Kraków.
Granty:
- Grant Narodowego Centrum Nauki: „Wpływ fideizmu kalwińskiego na powstanie i rozwój racjonalnej teologii naturalnej u wybranych myślicieli angielskich XVII i XVIII wieku” (2013-2015).
- Grant Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, Uniwersalia 2.2 – Przekład i naukowe opracowanie Dzienników S. Kierkegaarda z II okresu jego twórczości (2020-2024).